GÖZLER Hayvanınızın gözleri parlak ve ışıltılı olmalı ve göz bebeğinin etrafındaki bölge beyaz olmalıdır. Eğer kırmızı noktalar , aşırı gözyaşı akıntısı, kızarıklık, gözünü sürekli kapalı tutma veya diğer normal dışı durumlar varsa onu derhal Veteriner hekiminize götürünüz. Göz akıntıları,çapaklar ıslak bir pamuk ile kolayca temizlenebilir. Gözlerin çapaklanmasına izin vermeyin düzenli olarak temizleyiniz. Temizleme işlemi sırasında göze aşırı basınç uygulamayın , hafif maniplasyonlarla temizleyiniz. Göz hastalıkları, enfeksiyonları travmaları çok rastlanan olaylardır. Veteriner Hekim muayenesinden sonra hayvanınızın gözüne ilaç uygulamanızı isteye bilir. Bu uygulamaları yapmak zor olabilir ,özellikle gözde bir enfeksiyon varken ağrıda vardır ve dokunmaya karşı hassastır.
Göze ilaç uygulaması nasıl yapılmalıdır? Bu tip bir uygulama için bir yardımcıya ihtiyacınız olacaktır. Yardımcı hayvanınızın ön ayaklarını göğüs ve kafasını tutarken siz baş ve işaret parmağınızla ilacı uygulayacağınız gözün alt göz kapağını tutup hafifçe dışa doğru çekiniz ve orada göreceğiniz cep şeklindeki boşluğa ilacı damlatınız veya pomadı içine sıkınız .Ancak damlalığın ucunun göze temas etmemesi için dikkat edin .Çünkü ani bir refleks ile başını hareket ettirdiğinde göze ciddi zarar vere bilirsiniz. Daha sonra göz kapağını serbest bırakıp alt ve üst göz kapağını baş ve işaret parmağınızı kullanarak 2-3 kez açıp kapatınız hafif masaj yapın böylece uyguladığınız ilaç gözün her tarafına yayılmış olacaktır. KULAK Uzun tüylü ve uzun kulaklı köpeklerin kulakları daha sık kontrol edilmelidir. Özellikle otlu bölgelerde gezi dönüşü mutlaka kontrol ediniz Çünkü bu cinsler kulak problemlerine daha yatkındırlar. Kulakların hava almasını önleyen fazla tüyleri kesiniz. Kulak kanalındaki uzun tüyleri bir cımbız vasıtası ile onun canını yakmadan temizleyiniz. Kulak kepçesini hafifçe alkol veya oksijenli su ile nemlendirilmiş pamukla içten dışa doğru temizleyebilirsiniz. Kesinlikle kulak kanlı içini portkoton veya herhangi bir cisim kullanarak temizlemeye çalışmayın. Kulak kanalını kontrol ediniz kırmızılık iltihap kötü koku akıntı varsa veya dokunuşunuza tepki gösteriyorsa, başını sürekli olarak bir tarafa yatık pozisyonda dolaşıyorsa Veteriner Hekiminize başvurunuz . Kulak içine ilaç uygulaması nasıl yapılır? Bir yardımcınız köpeğinizin başını tutarken siz ilacı uygulayacağınız kulağın ucundan hafifçe tutunuz kulağı çok sıkı ve gergin tutmamaya dikkat edin. Kulakta enfeksiyon varsa mutlaka ağrısı olacaktır eğer siz kulağını zorlarsanız ağrıdan dolayı size izin vermeyecektir . Onun için hafif dokunuşlarla bu işlemleri yapmalısınız. İlacı kulak kanalının dışa açılan bölgesine veteriner hekiminizin önerdiği miktarda koyunuz. İlaç kulakla temas ettiği an köpeğiniz buna tepki gösterebilir buna hazırlıklı olunuz. İlacı damlattıktan sonra kulak kanalının dibine biraz masaj yapınız ( bu işlemi baş ve işaret parmağınızı kullanarak kulak kanalını içine alıp masaj yapınız) Böylece ilacın kulağın dip kısmına doğru kulak zarına kadar dağılmasını sağlayabilirsiniz. TIRNAK BAKIMI Tırnak kesme olayına köpeğinizin yavruyken alışmasını sağlayın. Yavru köpeklerin tırnakları iğne gibi sivri ve keskindir .Onların uçlarını kesmek ilerideki kesimler için iyi bir egzersiz olur. Genelde köpekler tırnak kesim olayından rahatsız olur ve korkarlar. Yavruyken yapılan bu egzersizler birazda olsa onun alışmasına neden olacaktır. Genellikle sürekli yürüyüş yapan köpeklerin tırnakları kendiliğinden törpülenmiş olur. Ancak bu tür köpeklerde yere temas etmeyen tırnağın kesilmesi gerekmektedir. Bunun yanında sık sık dışarıya çıkmayan köpeklerinde tırnakların periyodik olarak kesilip törpülenmesi gerekir. Aksi taktirde canlı doku tırnakta ilerleyip ve kesim sırasında kanamaya neden olur.
Tırnak orta kısımda damar ve sinirler içeren canlı doku ve onun ilerisinde ölü tırnak dokusundan oluşmaktadır. Tırnak kesilirken ölü dokunun kesilmesi gerekir eğer canlı dokuyu da keserseniz kanamaya neden olursunuz. Beyaz tırnaklı köpeklerde canlı doku ve ölü doku sınırı kolayca ayırt edilir, fakat siyah tırnaklı köpeklerde dikkatli davranmak gerekir. Genel olarak tırnak uzunluğu ayak parmağının altındaki yumuşak doku ile aynı hizada olmalıdır. Bunu ayarlamak için tırnak makasını ayak altındaki yumuşak doku ile aynı hizada tutup tırnağı tırnak makası içine alıp kesmelisiniz. Tırnak kesimi için özel olarak tasarlanmış tırnak makaslarından yararlanılır. İnsanlar için üretilen tırnak makasları bu iş için uygun değildir. İlk kez tırnak kesim işinin nasıl yapıldığını Veteriner Hekiminizden öğrenebilirsiniz. Hiç bir zaman kanamaya neden olabilecek şekilde tırnak kesmeyiniz .Eğer tırnak kanıyorsa o zaman pıhtılaşmayı sağlayan bir preparat kullanmalısınız ,elinizde gümüş nitrat içeren ürün varsa kanamayı durdurmak için kullanabilirsiniz .Eğer kanama durmuyorsa tüm patiyi bandaja alabilirsiniz. Bunda da sonuç alınamıyorsa veteriner hekiminize danışınız. Eğer tırnak kesimi işlemi için kendinize güvenmiyorsanız o zaman bu işi bir uzmana bırakınız. FIRÇALAMA VE TARAMA Köpeklere fırçalama ve tarama alışkanlığı küçük yaşlardan itibaren kazandırılmalı hatta küçük dostunuz eve girdikten hemen sonra bu işleme başlamalısınız ve bunu günlük proğramınıza koymalısınız. Yavru köpek ve kedinizi onun canını acıtmayacak şekilde kibar ve yumuşak hareketlerle ve derisini bir elinizle tutup diğer elinizle fırçalayınız. her fırçalama ve taramadan sonra onu ödüllendiriniz ki bu işin zevkli bir şey olduğunu anlasın. Bir süre sonra bu işlem onun ekstra ilgi ve oyun haline gelecektir. Eğer fırçalamaya izin vermez ise o zaman gözünü korkutmalısınız ve ona bu cesareti vermemelisiniz. Uzun tüylü köpek cinsleri (collie,Alman kurt köpeği v.b.) günlük ve daha geniş zamanda yapılan bakıma ihtiyaç duyarlar. Her gün önce düz bir fırça ile sonrada geniş aralıklı tarak ile tarayarak kürkü temiz ve düzenli hale getirin. Kıvırcık tüylü köpekler içinde günlük tarama ve fırçalama gereklidir. Ölü tüylerin uzaklaştırılması gerekir. Düz ve ipeksi özellikte olan örneğin yorkshire terrier gibi köpeklerinde günlük bakıma ihtiyaçları vardır. Bunlar için düz ve kaygan nitelikli fırça kullanınız, kürkü parlatmak için sık aralıklı fırçanızı ve son olarak ta geniş aralıklı tarağınızı kullanınız. Kısa tüylü köpekler için (boxer,dalmation v.b) elimize giydiğimiz lastik ve kauçuktan yapılmış fırçalar ile bakımları yapılmaktadır. Her ırktan köpek kürkünün temiz ve düzenli görünmesi için düzenli fırçalama ve bakıma ihtiyaçları vardır.
Taramaya genelde vücudun arka kısmından başlayarak ön tarafına doğru tarayınız. Yüz koltuk altı ve kulak etrafını tararken hassas davranınız. Köpeğinizin kürk yapısına uygun fırça ve tarak kullanınız. Eğer tüyler bir birine dolaşmış ve topaklanmış ise bu yüzeyi fırçalamayın. Dolaşan ve bir topak halini alan kısım üzerinde küçük bölümler halinde çalışın,topağın tümüne yapacağınız bir çalışma size zorluk çıkarabilir. Dolaşmış olan kısmı önce ellerinizin yardımı ile açmaya çalışın sonra geniş aralıklı tarak ile tarayın. Köpeğinizi taramak ve fırçalamak için sakin ve rahat zamanınızı seçiniz. Genelde yürüyüş dönüşü ve enerjisini harcadıktan sonra daha sakin duracaktır. Sakin durduğunda onu ödüllendirmeyi unutmayınız. Tararken vücudunu kontrol edin deride tümoral oluşumlar,kızarıklık,lokal tüy dökülmesi, pire, kene gibi parazitler,batan yabacı cisim v.b gibi anormal bir olguyla karşılaşırsanız hemen Veteriner Hekiminize danışınız. Tüy bakımı dostlarımızın sağlığı için çok önemli olmasına rağmen çoğunlukla önemsenmemektedir. Rutin fırçalama tarama işlemleri ölü tüyleri ve derideki atık maddeleri uzaklaştırır tüylerin birbirine dolaşmasını ve topaklanmayı önler. Deriye doğru kan akımını da stimule ettiğinden bu bakım petinizin tüylerinin daha sağlıklı ve parlak yapar. Tarama ve fırçalama önce tüylerin yatış yönünün tersinden başlayınız sonra normal yatış yönüne göre tarayın ve tarama işlemi yaklaşık 15-20 dakika olmalı tarama bittikten sonra nemli bir bez veya sünger ile üzerinde kalan kıllar temizlenmelidir bu işlemler için kullanılan aletlerin temiz tutulması gerekir. Bazı köpek ve kedi tüyleri özel bakım ve ekipmana ihtiyaç duyarlar. Bunların bakımı için Veteriner Hekiminizden veya kuaförünüzden bilgi alabilirsiniz. BANYO Köpeklere banyo alışkanlığı küçük yaşlardan itibaren kazandırılmalı ve banyonun zevkli bir olay olduğu köpeğe hissettirilmelidir. Banyo yaptırmadan önce köpeğin kulaklarının gliserinli pamukla veya vazelinli pamuk ile kapatılması iyi olur. Bu hem kulaklarını sudan korur hem de banyodan sonra kulakların temizlenmesi için yararlı olur. Yıkama işlemine vücudun arka kısmından başlanılır ve ön tarafına doğru devam edilir baş kısmı ise en son yıkanır. Şampuan sürmeden önce vücut ıslatılır sırt çizgisi boyunca ince bir hat halinde şampuan dökülür sonra köpürtülerek banyoya başlanılır. Elinizle göz,kulakları ve ağzını su ve şampuan girmeyecek şekilde kapatınız. Daha sonra iyice durulanarak kurutulur .İyice durulanması önemlidir. Banyo bitikten sonra vücudundaki fazla suyu avucunuzla vücudunu dolaşarak sıyırın ve kuru bir havlu ile kurulayın Eğer köpeğiniz karşı çıkmıyorsa kurutma makinesi kullanabilirsiniz. Makineyi vücuduna fazla yakın tutmayın. Kuruturken fırçalamayı da unutmayınız. Normalde köpekler 1-2 ayda bir yıkanması gerekir ancak kötü kokularından şikayet edilen köpekler 15 günde bir yıkanabilir.
Sık yıkanan köpeklerde deri kuruyacağından nemlendiricilerin kullanılması gerekir. Köpeğin sık yıkanması ve yanlış şampuan kullanılması derinin nemlilik oranını azaltıp normal yapısının bozulmasına neden olarak, çeşitli deri hastalıklarının oluşması için zemin hazırlar. Yürüyüş dönüşü köpeklerin ayakları sadece temiz ıslak bir bezle silinmesi uygun olur. Yavru köpeklerin sık yıkanmaları hastalanmalarına neden olabileceği için yavru köpeğinizi sadece ihtiyacı varsa yıkayınız. Fazla ve sık yıkama tüylerinde ve derisinde kurumaya yol açabilir. Köpeklerinizi deri ve tüylerinin temizliği için kuru şampuan denilen yıkama ürünlerini de kullanabilirsiniz. Bu ürünler tüylere sürterek uygulanır ve sonra fırça ile çıkarılırlar.
