Hastalık etkeni nedir?
Kedi panleukopenia; (Kedi enfeksiyöz enterit,kedi gençlik hastalığı, kedi ataksi veya koordinasyon bozukluğu)
Kedilerin çok bulaşıcı viral bir hastalığıdır.Hastalıkğın sebebi Parvoviridae familyası içinde yer alır ve serolojik olarak Parvovirüs Tip2’ye çok benzerlik gösterir. Bir DNA virusu olan bu etken bir çok kimyasal bileşime direnç gösterirken sodyum hypoklorid’de kısa sürede tahrip olur.
Hastalık nasıl bulaşır?
Kediden kediye yada hastalıklı kedilerin enfekte ettiği ortamlardan bulaşır. Bulaşma oranı oldukça yüksek bir hastalıktır. Virus gıda ile kirlenmiş nesneler ile temas kontamine olmuş su ve mama kapları, taşıma kafesi,kişilerin elleri ve giysileri ile bulaşabilir. Ayrıca enfekte olmuş pirelerle bulaşma olabilir.
Virüs çevre şartlarına oldukça dayanıklıdır. Oda sıcaklığında bir yıl canlılığını koruyabilir.
Virus idrar ve dışkı ile dışarı atılmaktadır. Bu yüzden hastalıklı kedinin yaşadığı ortam sık sık dezenfekte edilmelidir.
Hastalık nasıl gelişir?
En çok yavru kedileri etkilesede( 2-6 aylık) her yaştan kedilerde görülebilir. İnkubasyon süresi 2-10 gündür.
Kedilerde mide ve bağırsak mukozalarında ciddi iltihaplanmalara yol açar.
Hamile kedilerde düşüklere veya ölü doğumlara neden olabilir. Doğum öncesi veya doğum sonrası enfeksiyonlar göz ve merkezi sinir sistemini etkileyebilirler.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
- Yüksek ateş (40-41 C) civarındadır
- Depresyon, iştahsızlık ve kilo kaybı ile başlar.Bu belirtilerden yaklaşık 24-48 saat içinde hastalarda kusma ve ishal ortaya çıkar. Buna bağlı olarak hızla gelişen bir dehidrasyon tablosu vardır.
- Cilt esnekliği ve tüylerde mat bir görünüm vardır.
- Genelde baş önde ve kambur pozisyon alarak mama yiyecek su içecek gibi davranır fakat isteksizdir. Baş tipik bir askıda pozisyonu alır.
- Total lökosit sayısının 2000’in altına düştüğü hastalarda prognoz kötüdür.
- Yemekle ilgisi olmayan safralı kusma görülebilir.
- İnce bağırsağın “ip gibi” kıvamı vardır ve deri üzerinden elle yapılan muayenede acı verir.
- Eğer semptomlar ciddiyse ve sekunder enfeksiyonlar varsa ölüm olabilir.
- Gebe kedilerde düşük veya ölü doğum görülebilir.
- İntrauterin dönemde ve doğum sırasında enfekte olan yavru kedilerin beyinciğin lezyonlarına bağlı olarak gelişen sinirsel semptomlarla karekterize bir panleukopeni tablosu (Feline cerebellar ataxi) görülebilir.
Tanı;
Hastalığın klinik tanısı; anamnez bilgileri ,klinik muayene sonuçları ve laboratuvar verilerine göre konulabilir. Ancak kesin tanı için doku kültürlerinden virus izolasyonu, hamatolojik, biyokimyasal ve serolojik test sonuçlarına göre konur.
Panleucopeni diğer viral enteritislerle , bakteriyal orijinli enteritisler, toxikozis,yabancı cisimler ve pankreatitisle karışır.
Tedavi;
Hasta hayvanları hızla gelişen dehidrasyona karşı korumak gerekir. Bu amaçla laktatlı ringer solüsyonundan intravenöz yolla uygulamalar yapılır. Ayrıca, kedilere daha önce immun kılınmış donörlerden alınan kan ve plazma transfüzyonu çok yararlı sonuçlar vermektedir. Sepsis ve endotoksemiye karşı parenteral yolla antibiyotik uygulamaları yapılır.
Nasıl önlem alabiliriz?
Bilinen tek önlem aşılamadır. Çünkü panleukopeni tamamen önlenebilir bir hastalıktır. Kedilerin inaktif veya modifiye edilmiş canlı aşılarla aşılanması gerekmektedir.Yavru kediler 8-10 haftalık yaşa geldiklerinde birinci aşıları, 12-14 haftalıkkende ikinci aşıları yapılır. Bundan sonra yılda bir kez aşılama yeterlidir.
Ancak yüksek bulaşma riskinin bulunduğu bölgelerde 16-18 haftalık yaşa ulaştıklarında üçüncü bir aşılama yapılması faydalıdır. Yavru kediler hastalık riski taşıyan diğer kedilerden ve dış ortamdan, aşılar bitene kadar uzak tutulmalıdır.
İnsanlara bulaşır mı?
Kedi gençlik hastalığı zoonoz bir hastalık değildir.
Sonuç;
Yavru kedilerde hastalık perakut seyreder ve klinik bulguların görülmesinden yaklaşık 12 saat sonra ölüm şekillenir.Bu nedenle hastalanan genç kedilerin %60-90′ ında olay ölümle son bulur. Daha büyük yavrularda eğer bir komplikasyon olmazsa hastalığın öldürücü etkisi azalır. Ancak hastalığı atlatanlar 20-30 gün daha zaman zaman virüsü yaymaya devam ederler.
