Dişi köpeklerin ergenlik çağı (sexüel olgunluk) çoğunlukla 7-12 ay arasındadır (bazı köpeklerde bu sürenin 20-22 aya kadar uzadığı gözlenmiştir). Bu sürenin uzamasına etki eden faktörler şu şekilde sıralanabilir.
- Hastalık
- Beslenme
- Irk farklılığı
- İklimsel farklılıklar
- Genetik faktörler
Dişi köpeklerin en uygun çiftleşme yaşı ne zamandır?
- Bizim bu konudaki tavsiyemiz sağlıklı bir erişkinliğe ulaşmış köpekte genellikle 3 öestrüs dönemi yada 18 ay civarıdır.
- Dişi köpeklerin oetrus (Kızgınlık) dönemini nasıl anlarım?
- Haraketlilik ve oyunculuk artar
- Dışarı çıkma isteği fazladır
- Sürekli yalanma ve temizlenme isteği vardır
- Vulva şişkin ve kızarıktır
- İlk bir iki gün sarımsı beyaz daha sonra gittikçe koyulaşan kırmızı bir akıntı görülür. Her oturup kalktığı yerde kırmızı bir leke bırakır veya yürürken yerlere kan damladığını görürsünüz. Nadir olarak çok titiz köpeklerde sürekli temizlenme nedeni ile bu tür bir akıntı görmeyebilirsiniz.
- Sokağa çıkıldığında çevredeki erkek köpeklerin sürekli takip etmesi
Dişi köpeklerin oestrus (Kızgınlık) döneminin süresi ne kadardır?
Dişi köpeklerin oestrüs (kızgınlık) süresi ortalama 21 gündür. İki oestrus dönemi arasındaki süre ortalama 6 aydır. Zaman zaman hormonal bozukluklar, hastalıklar, stres, iİklimsel faktörler gibi sebeblerden dolayı bu süre artabilir veya azalabilir.
Dişi köpeklerin en uygun çiftleşme günü ne zamandır?
En uygun çiftleşme günü köpeğin genel yapısına göre değişmekle birlikte oestrus döneminin 9-13 günleri arasıdır.
Köpeklerde gebelik süresi ne kadardır?
Köpeklerde gebelik süresi ırklara göre değişiklik göstermekle birlikte ortalama 58-63 gündür.
Aşağıdaki tabloda ırklara göre gebelik sürelerini daha detaylı olarak görebilirsiniz.
Köpeklerde bir doğumda yavru sayısı ne kadardır?
Büyük ırklarda 6-14
Orta ırklarda 5-10
Küçük ırklarda 1-4
Köpeğinizi çiftleştirmeyi düşünüyorsanız neleri göz önünde tutmalısınız?
- Unutmayın ki, köpeklerde bir doğumda ortalama yavru sayısı 3-14 arasındadır. Bu nedenle köpeğinizin fazla sayıda yavru doğurabileceğini düşünmeli ve evinizin ortamının buna uygun olup olmadığını göz önünde bulundurmalısınız.
- Fazla sayıda yavrunun bakımınında çok fazla zaman alacağını unutmayın.
- Eğer anne yavruları ile ilgilenmezse tüm yavruların bakımının size kalabileceğini (mamalarını vermek,çiş ve kakalarını yaptırmak,ısınma sorununu çözmek gibi) bilmelisiniz.
- Güç doğum ve benzerleri gibi anneyi ve yavruları etkileyebilecek bazı doğum problemleri ile karşılaşabileceğinizi göz önünde bulundurmalısınız.
- Çiftleşme ile bulaşabilecek bazı hastalıkların olduğunuda aklınızda tutmalısınız.
- Yavruları sahiplendirmenin büyük bir sorun olduğunu sakın aklınızdan çıkarmayın.
- Yavruları sahiplendirene kadar onların bakımı için yapacağınız harcamalarıda göz önünde bulundurmalısınız.
- Köpeğinizi çiftleştirmeye karar verdiyseniz nelere dikkat etmelisiniz?
- Her şeyden önce veteriner hekiminizle görüşerek köpeğinizin doğumuna engel bir şey olup olmadığını öğrenin ve genel bir kontrolden geçirtin.
- Köpeğinizle çiftleştirmeyi düşündüğünüz erkek köpeğin sağlık durumunu,mizacını ve genetik bir probleminin olup olmadığını öğrenin.
- Erkek köpeğin boyutlarının kendi köpeğinizin boyutlarına uygun olmasına özen gösterin.
- Çiftleştirmenin nerede yapılacağına karar verin. Genelde dişinin daha rahat ve huzurlu olabilmesi kendi mekanında olması uygundur.
- Erkek köpek sahibi ile görüşerek yavruların ne şekilde paylaşılacağını kararlaştırın. Bu daha sonra yaşanabilecek tatsız durumların önüne geçecektir.
- Çiftleştirme sırasında, köpeğiniz erkek köpeğe izin vermeyebilir veya erkek köpek çiftleşmek istemeyebilir. Bu durumda veteriner hekiminizden ne yapabileceğiniz konusunda yardım alınız.
- Sakın ve sakın çiftleştirme sırasında her iki köpeği de aşırı zorlamayınız. İstenmeyen durumlar yaşayabilirsiniz.
Köpeğinizin hamileliğinde nelere dikkat etmelisiniz?
Gebelik sırasında en önemli konu beslenmedir. Bu dönemde annenin ihtiyaçları çok fazla artacağından dolayı ona verilecek gıdanın özenle seçilmesi ve hekiminiz gerekli görürse vitamin, mineral takviyesi yapılması gerekir. Bu konuda en büyük yardımcınız veteriner hekiminiz olacaktır.- Kilo almasına engel olun.
- Bazı köpeklerde hamilelik sırasında mizaç değişikliği olabileceğinden bu tür durumlara karşı hazırlıklı olun ve gerektiğinde veteriner hekiminizden yardım almakta tereddüt etmeyin.
- Hamilelik sırasında aşırı egzersizlerden (uzun yürüyüşler, atlama, koşturma gibi) kaçınmalı ancak tamamen haraketsizde bırakmamalısınız.
- Hamileliğin seyri sırasında (30- 45- 55. günlerde)veteriner hekiminize götürerek hamilelik sürecinin normal olup olmadığını teyit ettirin.
- Ultrason bakısı ile yavruların sağlıklı gelişip gelişmediğini ve sayısını öğrenebilirsiniz. Bunun için çiftleşmenin üzerinden en az 27 gün geçmelidir.
- Hamilelik sırasında eğer zorunlu bir neden yoksa röntgen ışınlarına maruz bırakmayın. Eğer kullanmak zorunluysa bu, yavrular 50 günlük olduktan sonra olabilir.
- Köpeğinizin doğum yapacağı yeri önceden belirleyerek oraya alışmasını sağlayınız. Aksi taktirde bir çok örnekte olduğu gibi yerini o seçer ve bu yerde genellikle sizin yatağınız olur.
- Köpeğinize hamilelik sırasında çok daha fazla ilgi ve alaka gösterin.
- Eğer yavru sayısını öğrenebildiyseniz şimdiden onlara bir yuva aramaya başlayın. İnanın asla erken sayılmaz.
- Doğumun yaklaştığını nasıl anlayabilirim?
- Doğumun son günlerinde memeler artık iyice büyümüştür ve hafifce dokunduğunuzda uclarından sütün sızdığını görebilirsiniz.
- Çok çabuk yorulur.
- Karnı iyice gerilmiş ve yavru sayısına bağlı olarak oldukça büyümüştür.
- Vulva dışarıya doğru büyümüştür ve sürekli yalanma isteği vardır.
- Doğum için sürekli yer arama eğilimindedir. Huzursuzdur ve devamlı eşelenme halindedir. Doğum iyice yaklaştığında sancılı hali çok belirginleşir.
- Doğuma 1 veya 2 saat kala vulvadan bir miktar sıvı akar. Bu doğumun başlayacağının en önemli belirtisidir.
Doğum saati geldi çattı. Şimdi ne yapacağım?
Öncelikle köpeğinizin başında kalabalığın oluşmasını önleyin. Unutmayınki doğum onun için oldukça zor olacaktır ve buna birde çevredeki insanların varlığından oluşacak tedirginliği eklemeyin. Onu mümkün olduğu kadar sezsiz ve sakin bir yerde tutun
Yavrular doğduklarında bir kese içindedirler ve göbek kordonuyla anneye bağlıdırlar. Genelde doğum sırasında anne yavruların göbek kordonlarını keser ve üzerlerindeki zar tabakasını temizler. Ancak bazı durumlarda bunu sizin yapmanız gerekebilir. Bu nedenle elinizin altında keskin bir makas, biraz dikiş ipliği ve birazda antiseptik olarak biokadin veya tendürdiyot bulundurmalısınız. Yavru doğduğunda üzerindeki zar tabakasını elinizle yırtın ve yavrunun üzerinden alın. Göbek kordonunu göbeğin yaklaşık 2 cm ilerisinden bağlayın. Sonra bolca antiseptik sürün ve bağladığınız yerin 1 cm ilerisinden kordonu kesin. Eğer yavruyu anne yalayıp temizlemiyorsa temiz ve kuru bir havlu ile siz yavruyu kurulayın
Normal bir doğumda her yavrunun doğum aralığı 15-30 dakika kadardır. (Bazı doğumlarda bu sürenin 7-8 saate kadar uzadığı görülmüştür) doğum sırasında eğer yavrunun bir kısmı doğum kanalından çıkmışşa ve o şekilde sıkışıp kalmışşa siz yardım edebilirsiniz. Bunun için annenin her ıkınması sırasında yavrunun geliş pozisyonuna göre arka veya ön bacaklarından dikkatlice çekerek dışarı almaya çalışın. Burdaki en önemli konu çekme işleminin annenin ıkınmalarıyla eş güdümlü olmasını sağlamaktır.
Eğer anne sık sık ıkındığı halde yavruyu doğuramıyorsa bir terslik olabilir (yavru çok büyüktür veya geliş pozisyonu terstir). Bu durumda en fazla 30 dakika bekleyip (bazı durumlarda iki yavru arası doğum süresinin daha uzun olabileceğinin görülmesine rağmen siz yinede riske girmemeye çalışın) hemen veteriner hekiminizden yardım isteyin. Eğer bir tecrübeniz yoksa sakın anneye yardım etmeye kalkmayın.
Doğum sırasında dikkat edilmesi gereken şeylerden biriside her yavru ile birlikte düşmesi gereken plesanta artığıdır. Bunun takibi önemlidir çünkü herhangi bir plesanta artığının içerise kalması daha sonra ciddi sorunlara yol açabilir.
Doğum sırasında veya doğumdan sonra annenin doğum artıklarını yemesine izin vermeyin. Gerçi anne için bir zararı yoktur ama bu onun kusmasına sebep olabilir.
Doğum sırasında bazı köpeklerin aşırı yorgunluk, stres yada kıskançlıktan sahiplerini bile kabul etmeyebileceğini düşünerek dikkatli olun.
Doğum bitti. Şimdi ne yapacağım?
Doğum bittikten sonra ilk iş annenin temizliğini yaparak yavrularla ilgilenmesini sağlamaktır.
Normalde doğum yapan köpekler yavrularıyla aşırı ilgilidirler. Bazı acemi anneler yavrularından uzaklaşabilir veya üstüne basmak yada ısırmak gibi yavruya zarar verecek kasıtlı davranışlarda bulunabilir. Böyle bir duruma hazırlıklı olup anneye engel olmalı gerekirse yavruları uzaklaştırmalısınız.
Eğer yavru sayısı çok fazla ise hepsinin birden anne tarafından beslenmesi çok zor olacaktır. Bu nedenle yavruların bir kısmını da siz biberonla besleyerek anneye yardımcı olmalısınız. Aksi takdirde beslenemeyerek zayıf kalan yavruları anne içgüdüsel olarak iyice kendinden uzaklaştıracaktır.
Annenin memelerini sık sık yavrulara zarar vermeyecek bir antiseptik ile temizleyin ve kontrol edin. Çünkü yavruların tırnakları çıkmaya başladıktan sonra memeler ve civarı tahriş olmaya başlayacaktır. Bu durumdada anne canı yanacağından yavrularını emzirmek istemeyecektir. Bunu önlemenin en iyi yolu memeleri biokadin (1/3 oranında sulandırarak) ile temizlemek ve bepanthol losyon vb. bir yumuşatıcı ve doku besleyici kullanmaktır.
Annenin beslenmesi normal beslenme dönemine göre çok daha zengin olmak zorundadır. Bunun için veteriner hekiminize danışarak bilgi alınız. Hekiminiz köpenizin durumuna ve yavru sayısına göre karar vererek onun için en uygun beslenme şeklini belirleyecektir.
Eğer anne doğumdan sonra yerinden kalkmakta zorlanıyor veya hiç kalkamıyorsa, halsizlik ve bitkinlik artarak devam ediyorsa hiç zaman yitirmeden veteriner hekiminizi arayın. Bu durum çok ciddi sonuçlar doğurabilir hatta anneyi kaybedebilirsiniz.
Doğum bittikten sonrada anneden bir müddet daha akıntıların olması normaldir. Ancak bu süre çok uzarsa (20-30 gün) veteriner hekiminizle görüşmeyi ihmal etmeyin.
Juen Pet Bilgi Portalı
