AŞILARIN FAYDALARI
Aşılar hayvanlarımızı hastalıklara karşı korumada önemli bir rol oynuyorlar. Ancak, hayvanlarda çeşitli reaksiyonlara yol açabilirler. Aşılamada hayvanın yaşam koşullarına göre (evdeki diğer kediler, dışarıda dolaşması, genel sağlığı, belli bir hastalık geçirme olasılığı gibi) minimum miktarda kullanmak çok önemlidir. Senelik rutin kontroller ile hayvanlarınızın neye ihtiyacı olup olmayacağını kontrol ettirebilirsiniz.
- Kediler için uygulanan aşıların faydaları;
Kuduz Aşısı: Aşısı kuduz hastalığını önlemede 100% etkilidir. Kuduz çoğu zaman ölümle sonuçlanır ve hayvandan insana geçebilir. Amerika’daki bazı eyaletlerde senelik yerine 3 senelik kuduz aşıları uygulanmaktadır. Kuduz aşısı aynı zamanda en fazla zararlı yan etkilere sahip aşıdır. Amerika Veteriner Hekimler birliği araştırmaları tek bir aşının etkisinin 7 yıla kadar uzayabildiğini göstermektedir. Türkiye’de her sene kuduz aşısı yapılması kanunen şarttır.
Distemper aşısı (3’ü bir arada): Bu aşıda Feline Viral Rhinotracheitis, Calici ve Panleukopenia birlikte veriliyor.
-Viral Rhinotracheitis ve Calici Virüsleri: Göğüs ve yukarı solunum sistemi rahatsızlıklarına ve enfeksiyonlarına karşı aşıdır. Kediler yine de soğuk algınlığına yakalanır. Aşı bu virüslerden oluşacak hayati rahatsızlıkları önlemek için oluşturulmuştur.
– Panleukopenia (Feline Distemper): Aşı, ciddi kusma ve ishal, dehidrasyon, beyaz kan hücresi akyuvarların parçalanması ve ölüme sebep olan hastalığı 100% önlemede etkilidir. Geniş aşılama sonucunda Amerika’daki ev kedilerine daha az görülmektedir.
Alternatif 3’ü bir arada aşı: Göz ve buruna damlatılarak verilen burun içi alternatif yöntem daha iyi koruma sağlamakta birlikte, enjeksiyon ile yapılan aşıya göre ciddi aşı reaksiyonlarını ve olası kanser etkisi olmamaktadır. Burun içi uygulanan aşı sonucunda genellikle 5-7 gün sonrasında birkaç gün boyunca kediler hapşırmaya başlayabilir.
Feline leukemia virüsü aşısı: Kedi lösemisi olarak binen bu aşı risk içinde olan dışarı çıkan ve diğer kedilerle iletişimde olan kedilere önerilmektedir. Aşı 100% etkili değildir. Risk altındaki kediler için test yaptırılması önerilmektedir.
AŞILARIN RİSKLERİ
Aşılar ilgili reaksiyonlara karşı hayvan sahipleri gittikçe daha bilinçli olmaya başladılar. Özellikle üye olduğum yahoogrouplarındaki tartışmaları yakından takip ediyorum. Hayvanınıza aşı yapıldıktan sonra onu bir saat boyunca gözetim altında tutun. Ani alerjik reaksiyonlar bu sırada oluşabilir. Aşağıdaki bulguları görürseniz hemen veteriner hekiminizi arayın.
*Anlık reaksiyonlar (15 dakika ile 24 saat arasında)
*Kusma ve/veya ishal
*Nefes almada zorluk
*Ayaklarda ve kulaklarda şişme
*Ciddi kaşıntı, sıklıkla fazla yalanma veya ayağı sallama şeklinde izlenir
*Tükürük salgılamada artış, nefes nefese kalma
*Aşırı kayıtsız tavır
- Kedilerdeki çeşitli aşı reaksiyonları:Aşı sonucunda vücut gerçekten bağışıklık sistemi harekete geçtiği için hastalanmış gibi hissedebilir. Bu bizim de grip aşısı olup, 1-2 gün boyunca çok iyi hissetmememize benzetilebilir. Bu işaretler hafif olmalıdır, eğer kedinizin çok fazla halsizlik gösterdiğini düşünüyorsanız veterinerinizi arayın.
Gecikmiş reaksiyonlar (haftalar ile aylar sonra)
Aşı yapılan yerde haftalar, aylar sonrasında oluşabilecek şişlikleri kontrol edin. Aşı yapıldıktan 1-2 hafta sonra şişlik oluşması oldukça sık rastlanır. Bu tip şişlik oluştuktan yaklaşık 2 hafta sonra inmeye başlamalı ve 12 haftaya kadar yok olmalıdır. Eğer şişlik ufalmazsa kırmızı ve ağrılı ise kedinizi veteriner kontrolüne götürüp şişliği incelemelidir. Bazı raporlar 10.000’de bir kedide (bazıları ile daha sık) aşı sonucu tümör oluştuğunu yazmaktadır. Tümörler az rastlansa da oldukça ciddidir. Eğer bir tümör aşıdan olduktan 3 hafta sonrasında oluşuyorsa, muhtemelen aşıya karşı lokal bir reaksiyon sonucu oluşmuş iyi huylu bir tümör olup yine de emin olmak için incelenmelidir. Eğer az rastlanan bu durum olursa ve tümör oluşmuşsa, şişlik kontrol edilmeli ve bu durumda erken tedavi önemlidir.
NOT: Geçmişte aşılar ile ilgili hiçbir reaksiyon vermemiş bir kedide de aşı reaksiyonları görülebilir. Her aşıdan sonra hayvanınızı gözlem altında tutun.
Hayvanlara yönelik aşılar konusunda Kansas City, K.C. Cat Clinic’in hastaları ile paylaştığı belgeden faydalanılmıştır. Bu bilgiler aşı yaptırırken veteriner hekimlerin görüşleri doğrultusunda daha bilinçli kararlar vermeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Öncelikli olarak aşı yaptırıp yaptırmama konusunda veteriner hekiminize danışın.
Kaynak: Milliyet
